Manifest
PKWN

Do narodu polskiego! Polacy w kraju i
na emigracji! Polacy w niewoli
niemieckiej!
 Rodacy!
 Wybiła
godzina wyzwolenia. Armia Polska obok Armii Czerwonej
przekroczyła Bug. Żołnierz polski bije się na
naszej ziemi ojczystej. Nad umęczoną Polską powiały znów
biało - czerwone sztandary. Naród polski wita żołnierza
Armii Ludowej, zjednoczonego z żołnierzem Armii
Polskiej w ZSRR. Wspólny wróg, wspólna
walka i wspólne sztandary. Zjednoczeni ku chwale
Ojczyzny w jednym Wojsku Polskim pod wspólnym dowództwem
wszyscy żołnierze polscy pójdą obok zwycięskiej
Czerwonej Armii do dalszych walk o wyzwolenie Kraju. Pójdą
poprzez Polskę całą po pomstę nad Niemcami, aż polskie
sztandary nie załopocą na ulicach stolicy butnego prusactwa, na
ulicach Berlina.
 Rodacy!
 Naród
walczący z okupantem niemieckim o wolność i
niepodległość stworzył swą reprezentację, swój podziemny
parlament - Krajową Radę Narodową. Weszli do Krajowej Rady
Narodowej reprezentanci stronnictw
demokratycznych
- ludowcy, demokraci, socjaliści, członkowie PPR i innych
organizacji. Podporządkowały się Krajowej
Radzie Narodowej organizacje Polonii zagranicznej i w pierwszym
rzędzie Związek Patriotów Polskich
i stworzona przezeń Armia. Krajowa Rada Narodowa, powołana
przez walczący naród, jest jedynym
legalnym Źródłem władzy w Polsce. Emigracyjny "rząd"
w Londynie i jego delegatura w
Kraju jest władzą samozwańczą, władzą nielegalną,
opiera się na bezprawnej faszystowskiej konstytucji z kwietnia
1935 roku. "Rząd"
ten hamował walkę z okupantem hitlerowskim, swą
awanturniczą polityką pchał Polskę ku nowej katastrofie. W
chwili wyzwolenia Polski, w chwili, gdy
sojusznicza Armia
Czerwona i wraz z nią Wojsko Polskie wypędzają
okupanta z Kraju, w tym momencie musi
powstać legalny ośrodek władzy, który
pokieruje walką narodu
o ostateczne wyzwolenie. Dlatego Krajowa
Rada Narodowa, tymczasowy parlament narodu polskiego, powołała
Polski Komitet Wyzwolenia
Narodowego

Jako legalną tymczasową
władzę wykonawczą
dla kierowania walką wyzwoleńczą narodu, zdobycia
niepodległości i odbudowy państwowości polskiej. Krajowa Rada
Narodowa i Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego
działają na podstawie konstytucji z 17 marca 1921 roku, jedynie
obowiązującej konstytucji legalnej, uchwalonej
prawnie. Podstawowe założenia konstytucji z 17 marca
1921 roku obowiązywać będą aż do zwołania wybranego w
głosowaniu powszechnym, bezpośrednim, równym,
tajnym i stosunkowym Sejmu Ustawodawczego,
który uchwali, jako wyraziciel woli narodu, nową
konstytucję.
 Rodacy!
 Polski
Komitet Wyzwolenia Narodowego
za naczelne swe zadanie uważa wzmożenie udziału narodu
polskiego w walce o zmiażdżenie Niemiec hitlerowskich. Wybiła
godzina odwetu na Niemcach za męki i cierpienia,
za spalone wsie, za zburzone miasta, zniszczone
kościoły i szkoły, za łapanki, obozy i rozstrzeliwania, za
Oświęcim, Majdanek, Treblinkę, za wymordowanie
getta.
 Rodacy!
 Sojusznicza
Armia Czerwona swym bohaterstwem i ofiarnością
zadała miażdżące ciosy Niemcom hitlerowskim. Armia Czerwona
jako armia wyzwoleńcza wkroczyła do Polski. Polski Komitet
Wyzwolenia Narodowego wzywa ludność i wszystkie podległe mu
władze do jak najściślejszego współdziałania z Armią
Czerwoną i najwydatniejszej dla niej pomocy. Jak
najwydatniejszy
udział Polaków w wojnie zmniejszy
cierpienia narodu i przyspieszy koniec wojny. Chwytajcie za
broń ! Bijcie
Niemców wszędzie, gdzie ich napotkacie ! Atakujcie ich
transporty, udzielajcie informacji, pomagajcie żołnierzom
polskim i sowieckim! Na terenach wyzwolonych wypełniajcie
karnie
nakazy mobilizacyjne i śpieszcie do szeregów Wojska
Polskiego, które pomści klęskę wrześniową i wraz z
armiami Narodów Sprzymierzonych zgotuje Niemcom nowy
Grunwald! Stawajcie
do walki o wolność Polski, o powrót do Matki - Ojczyzny
starego polskiego Pomorza i Śląska Opolskiego, o Prusy
Wschodnie, o szeroki dostęp do morza, o polskie słupy graniczne
nad Odrą! Stawajcie do walki o Polskę, której nigdy już
nie zagrozi nawała
germańska, Polskę której zapewniony będzie
trwały pokój i możność twórczej pracy, rozkwit
kraju! Historia i doświadczenia obecnej wojny dowodzą, że przed
naporem germańskiego imperializmu ochronić
może tylko zbudowanie wielkiej słowiańskiej
tamy, której podstawą będzie porozumienie polsko -
sowiecko - czechosłowackie. Przez 400 lat między Polakami i
Ukraińcami, Polakami
i Białorusinami, Polakami i Rosjanami trwał okres nieustannych
konfliktów ze szkodą dla obydwu stron. Teraz nastąpił w
tych stosunkach historyczny zwrot. Konflikty ustępują przyjaźni
i współpracy, dyktowanej przez
obopólne życiowe interesy. Przyjaźń i
bojowa współpraca, zapoczątkowane przez braterstwo broni
Wojska Polskiego z Armią Czerwoną, winny przekształcić się w
trwały
sojusz i w sąsiedzkie współprace po wojnie. Krajowa rada
narodowa i powołany przez nią Polski Komitet Wyzwolenia
Narodowego uznają, że uregulowanie granicy polsko - radzieckiej
powinno nastąpić w drodze wzajemnego porozumienia. Granica
wschodnia powinna być linią przyjaznego sąsiedztwa, a nie
przegrodą między nami, a naszymi
sąsiadami, i powinna być uregulowana zgodnie z zasadą: ziemie
polskie - Polsce, ziemie ukraińskie, białoruskie i litewskie -
Radzieckiej Ukrainie, Białorusi i Litwie. Trwały sojusz z
naszymi bezpośrednimi sąsiadami, ze Związkiem Radzieckim i
Czechosłowacją, będzie podstawową zasadą zagranicznej polityki
polskiej, realizowanej przez Polski Komitet Wyzwolenia
Narodowego. Braterstwo broni, uświęcone wspólnie
przelaną krwią w walce z niemiecką agresją, jeszcze bardziej
pogłębi przyjaźń i utrwali sojusz z Wielką Brytanią i Stanami
Zjednoczonymi Ameryki Północnej. Polska dążyć będzie do
zachowania tradycyjnej przyjaźni z Francją, jak również
do współpracy z wszystkimi demokratycznymi państwami
świata. Polska polityka zagraniczna będzie polityką
demokratyczną i opartą na zasadach zbiorowego bezpieczeństwa.
Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego ustalać będzie
systematycznie straty, zadane narodowi polskiemu przez Niemców,
i poczyni kroki dla zapewnienia Polsce należnych jej
odszkodowań.
 Rodacy!
 W
imieniu Krajowej Rady Narodowej Polski Komitet
Wyzwolenia Narodowego obejmuje władzę na
wyzwolonych terenach Polski. Ani chwili na ziemi polskiej,
uwolnionej od najazdu niemieckiego, nie może działać żadna inna
administracja oprócz polskiej. Polski Komitet Wyzwolenia
Narodowego sprawuje władzę poprzez Wojewódzkie,
Powiatowe, Miejskie i Gminne Rady Narodowe i przez
upełnomocnionych swych przedstawicieli.
Tam,
gdzie Rady Narodowe nie istnieją, demokratyczne organizacje
obowiązane są natychmiast powołać je do życia, włączając w ich
skład cieszących się zaufaniem ludności Polaków
- patriotów, niezależnie
od ich poglądów politycznych. Polski Komitet Wyzwolenia
Narodowego nakazuje natychmiastowe rozwiązanie organów
administracji okupantów.
Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego nakazuje natychmiastowe
rozwiązanie tzw. granatowej policji. Rady Narodowe
tworzą niezwłocznie podlegającą im Milicję
Obywatelską, której zadaniem
będzie utrzymanie porządku i bezpieczeństwa. Zadaniem
niezawisłych sądów polskich będzie zapewnić szybki
wymiar
sprawiedliwości.
Żaden niemiecki zbrodniarz wojenny, żaden zdrajca narodu nie
może ująć kary!
 Rodacy!
 Polski
Komitet Wyzwolenia Narodowego, przystępując
do odbudowy państwowości polskiej, deklaruje
uroczyście przywrócenie wszystkich swobód
demokratycznych, równości wszystkich obywateli
bez różnicy rasy, wyznania narodowości, wolności
organizacji politycznych, zawodowych, prasy, sumienia.
Demokratyczne swobody nie mogą jednak służyć wrogom demokracji.
Organizacje faszystowskie,
jako antynarodowe, tępione będą z całą surowością
prawa.
 Rodacy!
 Kraj
wyniszczony i wygłodzony czeka na wielki wysiłek
twórczy całego narodu. Krzywdy,
zadane przez okupantów, muszą
być jak najprędzej naprawione. Własność,
zrabowana przez Niemców poszczególnym obywatelom,
chłopom, kupcom, rzemieślnikom, drobnym i średnim
przemysłowcom, instytucjom i kościołowi, będzie zwrócona
prawowitym właścicielom.
Majątki niemieckie zostaną skonfiskowane. Żydom
po bestialsku tępionym
przez okupanta zapewniona zostanie odbudowa ich
egzystencji oraz prawne i faktyczne równouprawnienie.
Majątek
narodowy, skoncentrowany dziś w rękach państwa
niemieckiego oraz poszczególnych kapitalistów
niemieckich, a więc wielkie przedsiębiorstwa przemysłowe,
handlowe, bankowe, transportowe oraz lasy, przejdą pod
Tymczasowy Zarząd Państwowy. W miarę regulowania
stosunków gospodarczych nastąpi przywrócenie
własności.
 Rodacy!
 Aby
przyśpieszyć odbudowę Kraju i zaspokoić odwieczny
pęd chłopstwa polskiego do ziemi, Polski Komitet Wyzwolenia
Narodowego przystąpi natychmiast do urzeczywistnienia na
terenach wyzwolonych szerokiej reformy rolnej. W tym celu
utworzony zostanie Fundusz Ziemi, podległy Resortowi Rolnictwa
i Reform Rolnych. W skład tego funduszu wejdą wraz z martwym i
żywym inwentarzem i budynkami ziemie niemieckie, ziemie
zdrajców narodu oraz ziemie gospodarstw obszarniczych o
powierzchni ponad 50 ha, a na terenach przyłączonych do rzeszy
w zasadzie o powierzchni ponad 100 ha. Ziemie
niemieckie i zdrajców narodu zostaną skonfiskowane.
Ziemie gospodarstw obszarniczych przejęte zostaną przez Fundusz
Ziemi bez odszkodowania, zależnego od wielkości gospodarstwa,
lecz za zaopatrzeniem dla byłych właścicieli. Ziemianie, mający
zasługi patriotyczne w walce z Niemcami, otrzymają
wyższe zaopatrzenie. Ziemie skupione przez Fundusz Ziemi, z
wyjątkiem przeznaczonych na gospodarstwa wzorowe, rozdzielone
zostaną między chłopów małorolnych, średniorolnych,
obarczonych licznymi rodzinami drobnych dzierżawców
oraz robotników rolnych. Ziemia rozdzielona przez
Fundusz Ziemi za (minimalną) opłatą stanowić będzie na równi
z dawniej posiadaną ziemią własność indywidualną.
Fundusz Ziemi będzie tworzył nowe gospodarstwa względnie
dopełniał gospodarstwa małorolne, biorąc za normę 5 ha użytków
rolnych średniej jakości dla średniolicznej rodziny.
Gospodarstwa, które nie będą mogły otrzymać tej normy na
miejscu, będą miały prawo do udziału w przesiedleniu przy
pomocy państwa na tereny z wolną ziemią, zwłaszcza na ziemie
wywindykowane od Niemiec.
 Rodacy!
 Polski
Komitet Wyzwolenia Narodowego stawia przed sobą
jako bezpośrednie zadanie natychmiastową poprawę bytu szerokich
rzesz narodu. Kontyngenty, zabierające chłopu
całą jego krwawicę, będą natychmiast zniesione.
Dla potrzeb armii i aprowizacji miast na czas wojny na
podstawie polskiej ustawy o świadczeniach wojennych zostaną
wprowadzone ściśle ustalone
świadczenia w
naturze, wydatnie zmniejszające ciężary wsi w stosunku
do kontyngentów niemieckich. Płace robotnicze i
pracownicze, utrzymywane przez Niemców przymusowo
na poziomie przedwojennym, zostaną ustawowo podniesione
do norm zapewniających minimum
egzystencji. Natychmiast rozpocznie się odbudowa i rozbudowa
instytucji Ubezpieczeń Społecznych na wypadek choroby,
inwalidztwa, bezrobocia oraz ubezpieczenia na starość.
Instytucje Ubezpieczeń Społecznych oparte
są zasadach
demokratycznego samorządu. Wprowadzone zostanie nowoczesne
prawodawstwo w dziedzinie ochrony pracy, rozpocznie się
rozładowywanie nędzy mieszkaniowej.
Zniesione zostaną niemieckie znienawidzone zakazy,
krępujące działalność gospodarczą, obrót handlowy
między wsią i miastem. Państwo popierać będzie szeroki rozwój
spółdzielczości. Inicjatywa
prywatna, wzmagająca tętno życia gospodarczego, również
znajdzie poparcie państwa. Zapewnienie normalnej
aprowizacji będzie
jedną z podstawowych trosk.
 Rodacy!
 Jednym
z najpilniejszych
zadań
Polskiego Komitetu
Wyzwolenia Narodowego będzie na terenach oswobodzonych
odbudowa szkolnictwa i zapewnienie bezpłatnego nauczania na
wszystkich szczeblach. Przymus powszechnego nauczania będzie
ściśle przestrzegany. Polska inteligencja zdziesiątkowana przez
Niemców,
a zwłaszcza ludzie nauki i sztuki zostaną otoczeni specjalną
opieką. Odbudowa szkół zostanie
natychmiast
podjęta.
 Rodacy!
 Polski
Komitet Wyzwolenia Narodowego dążyć będzie do najszybszego
powrotu emigracji do Kraju i podejmie kroki do zorganizowania
tego powrotu. Jedynie dla agentów hitlerowskich i dla
tych, którzy zdradzili Polskę we wrześniu 1939 r.,
granice Rzeczypospolitej będą zamknięte.
 Rodacy!
 Stoją
przed nami gigantyczne zadania. Będziemy je realizować dalej
nieugięci i zdecydowanie. Odrzucimy
precz warchołów, agentów reakcji, którzy
przez rozbijanie jedności narodowej, przez próby
prowokowania walk między Polakami
idą na ręką hitleryzmowi. Zadania wyzwolenia Polski, odbudowy
państwowości, doprowadzenia wojny do zwycięskiego końca,
uzyskania dla Polski godnego miejsca na świecie, rozpoczęcie
odbudowy zniszczonego
kraju - oto nasze naczelne zadania. Nie można
tych zadań urzeczywistnić bez jedności narodowej. Wykuwaliśmy
tę jedność w ciężkiej walce podziemnej. Powstanie Krajowej Rady
Narodowej było wyrazem urzeczywistnienia się.
Powstanie Krajowej Rady Narodowej
było wyrazem jej urzeczywistnienia się. Powstanie Polskiego
Komitetu Wyzwolenia
Narodowego jest dalszym krokiem
na tej drodze.
 Rodacy!
 Polski
Komitet Wyzwolenia Narodowego wzywa Was: Wszystko dla
najprędszego wyzwolenia kraju i rozbicia Niemców! Polacy!
Do walki! Do broni! Niech żyje zjednoczone Wojsko Polskie,
walczące o wolność Polski! Niech żyje sprzymierzona Armia
Czerwona, niosąca Polsce wyzwolenie! Niech żyją nasi wielcy
sojusznicy - Związek Radziecki, Wielka Brytania i Stany
Zjednoczone Ameryki Północnej! Niech żyje jedność
narodowa! Niech żyje Krajowa Rada Narodowa - reprezentacja
walczącego narodu! Niech żyje Polska wolna, silna,
niepodległa, suwerenna i demokratyczna!
Polski Komitet
Wyzwolenia Narodowego
 Przewodniczący
i kierownik Resortu Spraw zagranicznych - EDWARD BOLESŁAW
OSÓBKA - MORAWSKI Wiceprzewodniczący, kierownik
Resortu Rolnictwa i Reform Rolnych - ANDRZEJ WITOS
Wiceprzewodnicząca - WANDA WASILEWSKA Kierownik
Resortu Obrony Narodowej - generał broni MICHAŁ ROLA -
ŻYMIERSKI Zastępca kierownika Resortu Obrony Narodowej -
generał dywizji ZYGMUNT BERLING Kierownik Resortu
Administracji Publicznej - STANISŁAW KOTEK -
AGROSZEWSKI Kierownik Resortu Gospodarki Narodowej i
Finansów - JAN STEFAN HANEMAN Kierownik resortu
sprawiedliwości - JAN CZECHOWSKI Kierownik Resortu
Bezpieczeństwa Publicznego - STANISŁAW RADKIEWICZ
Kierownik Resortu Pracy, Opieki Społecznej i Zdrowia - DR
BOLESŁAW DROBNER Kierownik Resortu Komunikacji, Poczt i
Telegrafu - INŻ. JAN MICHAŁ GRUBECKI Kierownik Resortu
Odszkodowań Wojennych - DR EMIL SOMMERSTEIN Kierownik
Resortu Oświaty - DR STANISŁAW SKRZESZEWSKI Kierownik
Resortu Kultury i Sztuki - WINCENTY RZYMOWSKI Kierownik
Resortu Informacji i Propagandy - DR STEFAN
JĘDRYCHOWSKI
 Chełm,
22 VII 1944 r.
|